Kurs dla operatorów

Urząd Dozoru Technicznego zajmuje się między innymi:

• kontrolą oraz rejestracją urządzeń technicznych powszechnie uchodzących za niebezpieczne i   zagrażających życiu i zdrowiu.
• nadaje uprawnienia do obsługi i konserwacji tych urządzeń.

na podstawie ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. z dnia 18 11 2003 r.)

ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 20 lutego 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz.U. nr 50, poz. 426)

Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676)

 UWAGA !!! - ZOBACZ JAK UDZIELIĆ PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ

Sytuacje zagrożenia podczas obsługi

Żurawie przenośne (przeładunkowe)

• Stanowisko sterownicze tak zlokalizowane, że nie można uniknąć przebywania pod przenoszonym obciążeniem. Możliwość przypadkowego uruchomienia dźwigni sterowniczych.
• Brak możliwości wyłączenia awaryjnego.
• Nieprawidłowe dojścia na podwyższone stanowisko sterownicze.
• Nieosłonięte giętkie przewody hydrauliczne w bezpośrednim sąsiedztwie operatora.
• Brak zabezpieczenia siłowników podpór przed skutkami pęknięcia przewodów hydraulicznych.

Podesty ruchome

• Nieoznaczone elementy sterownicze lub oznaczenia elementów sterowniczych w języku obcym.
• Przyciski wystające ponad obudowę.
• Dźwignie sterujące narażone na przypadkowe uruchomienie – zlokalizowane w miejscu gdzie możliwe jest ich potrącenie, bez elementów ochronnych.
• Połączenie z masą aparatów obwodu sterowego innych niż cewki styczników i elektrozaworów lub brak ich połączenia z masą.
• Brak blokady jednoczesnego sterowania z dwóch stanowisk.
• Układ sterowania pośredniego elektrycznego, w którym każdy ruch jest odłączany tylko jednym elektrozaworem, a wyłącznik awaryjny wyłącza tylko obwód sterowania elektrozaworami. W razie zacięcia się elektrozaworu wyłączenie jest niemożliwe.
• Brak na platformie roboczej urządzenia do awaryjnego zatrzymania w podestach ruchomych sterowanych wyłącznie z dolnego stanowiska.
• Wylot spalin skierowany w stronę operatora.
• Układ poziomowania platformy roboczej lub teleskopowania wysięgnika realizowany pojedynczym łańcuchem lub liną - brak urządzenia zabezpieczającego przechylenie się platformy w przypadku pęknięcia liny lub łańcucha.

Suwnice z napędem mechanicznym

• Elementy sterownicze oraz kierunki sterowanych ruchów muszą być oznaczone w sposób jednoznaczny i widoczny, napisy ostrzegawcze umieszczone na urządzeniu muszą być w języku polskim a piktogramy muszą być zrozumiałe dla osób znajdujących się w strefie działania urządzenia.
• Zagrożenie występujące w razie przypadkowego zadziałania na element sterowniczy oraz w przypadku np. cięgników elektryczno ręcznych możliwość sterowania różnymi mechanizmami urządzenia z dwóch miejsc.
• W uzasadnionych przypadkach np. podczas pracy w miejscach o dużym zapyleniu, gdy utrudniona jest ciągła obserwacja przenoszonego ładunku lub/i podczas transportu ładunków przez kilka kondygnacji (poziomów roboczych) oraz podczas pracy suwnic bramowych i pomostowych o dużych rozpiętościach brak automatycznego sygnału dźwiękowego trwającego przez cały czas pracy urządzenia lub w momencie rozpoczęcia ruchu.
• W przypadku pracy suwnic bramowych i półbramowych poruszających się po poziomie roboczym nieposiadających wygrodzonego w sposób stały miejsca pracy brak środków umożliwiających wyłączenie ruchu suwnicy przez osoby znajdujące się na torowisku (np. przyciski STOP na podporach suwnic bramowych).
• Brak środków zabezpieczających dla osób poruszających się po galeriach wzdłużnych celem dojścia np. do drugiego urządzenia pracującego na tym samym torowisku.
• Instalowanie uziemienia strony wtórnej transformatora obwodu, do którego są podłączone cewki styczników, co zapobiega możliwości zbocznikowania obwodu bezpieczeństwa przy podwójnym doziemieniu.
• W urządzeniach, w których silnik załączany jest pojedynczym stycznikiem może wystąpić klejenie się styków, co nie pozwala na zatrzymanie urządzenia. Wyłącznik awaryjny STOP powinien w tym przypadku odłączyć zasilanie.
• Brak na stanowisku pracy, elementu sterowniczego przeznaczonego do zatrzymania całej maszyny lub niektórych jej części, w zależności od rodzaju zagrożenia, tak by urządzenie było bezpieczne.
• Brak krawężników na podestach remontowych suwnic jak i na galeriach wzdłużnych oraz niebezpieczne otwory umożliwiające spadanie przedmiotów np. podczas prac remontowych i konserwacyjnych.
• W przypadku zastosowania jako mechanizmu podnoszenia wciągnika zawieszanego za pomocą haka na wózku jezdnym brak zabezpieczenia gardzieli haka, co może spowodować wyczepienie się wciągnika.
• Montaż dodatkowych elementów zabezpieczających w razie zmęczeniowego pęknięcia wału mechanizmu jazdy wciągarki lub/i suwnicy zawieszonego wyłącznie na wale wyjściowym reduktora (elastyczne wsporniki zabezpieczają jedynie przed obrotem reduktora) ze wzgl. na istniejące ryzyko spadnięcia mechanizmu napędowego.
• Brak zabezpieczenia przed spadnięciem łańcucha napędowego poszczególnych mechanizmów w przypadku napędu ręcznego któregoś z mechanizmów, co powoduje zagrożenie dla operatora urządzenia.
• W zależności od występującego zagrożenia dostęp do elementów wirujących (np. możliwość dostępu do szybkoobrotowych wałów napędowych przez osoby postronne) powinien być zminimalizowany przez zastosowanie stosownych osłon.
• Prawidłowe oświetlenie miejsca pracy urządzenia oraz miejsca pracy podczas wykonywania czynności konserwacyjnych i naprawczych np. za pomocą oświetlenia zainstalowanego na hali lub na urządzeniu.
• Instalowane sygnały dźwiękowe powinny być słyszalne w sposób wyraźny (o natężeniu dźwięku wyższym niż poziom hałasu występujący w miejscu pracy).
• Brak oznaczenia łącznika głównego urządzenia oraz oznaczenia jego pozycji załączone/wyłączone.
• Ryzyko związane z brakiem bezpiecznego dostępu do urządzenia celem przeprowadzenia prac konserwacyjnych lub/i remontowych.
• Brak wyposażenia kabiny operatora suwnicy w sprzęt gaśniczy odpowiedni dla danej konstrukcji kabiny operatora.
• Ryzyko związane z kontaktem osób z nieosłoniętą linią trolejową usytuowaną w pobliżu wejść i dojść do suwnicy oraz np. wciągarki.
• Ryzyko uruchomienia urządzenia przez osoby nieupoważnione w przypadku braku wyłącznika kluczykowego lub wyłącznika głównego zamykanego w pozycji wyłączonej np. podczas przeprowadzania prac konserwacyjnych suwnicy.
• Suwnice pracujące wspólnie na jednym torze muszą posiadać odpowiednie zderzaki współpracujące ze sobą, które obliczone są na wypadkowe siły występujące w trakcie zderzenia. W przypadku dużych różnic mas suwnic pracujących na wspólnym torze, suwnic ze sztywnym podwieszeniem ładunku oraz suwnic sterowanych bezprzewodowo powinny zostać zamontowane stosowne elementy zabezpieczające przed ich najechaniem na siebie np. w postaci wyłączników zbliżeniowych, układów antykolizyjnych.
• Suwnice nie posiadające hamulców automatycznych w mechanizmie jazdy stwarzają zagrożenie związane z występującą długą drogą hamowania nawet po naciśnięciu wyłącznika awaryjnego STOP.
• Brak możliwości stwierdzenia dopuszczalnego udźwigu urządzenia bez jego wyraźnego oznaczenia na suwnicy.
• Brak wyraźnego opisu udźwigu lub diagramu udźwigu w przypadku pracy suwnicy z chwytnikiem elektromagnetycznym oraz z chwytnikiem elektromagnetycznym o zmiennych parametrach.
• Istnieje ryzyko wyczepienia się ładunku podnoszonego, gdy nie ma zainstalowanego zabezpieczenia gardzieli haka.

Żurawie samojezdne hydrauliczne

• Możliwość przypadkowego uruchomienia sterowania podpór
• Nieosłonięte listwy zaciskowe narażone na zamoczenie i zwarcie powodujące wyłączenie z działania urządzeń zabezpieczających.
• Obwody urządzeń zabezpieczających działające na zasadzie zwierania obwodu, przy zadziałaniu łącznika bezpieczeństwa i wymagające podania napięcia w celu wyłączenia ruchów.
• Obwody urządzeń zabezpieczających połączone w sposób umożliwiający zmostkowanie przy doziemieniu – łączniki bezpieczeństwa w części obwodu między masą a cewką przekaźnika lub elektrozaworu
• Brak możliwości wyłączenia awaryjnego.
• Nieosłonięta przekładani zębata mechanizmu obrotu w zasięgu osób.
• Nieprawidłowe dojścia do kabiny i punktów konserwacji.
• Nieosłonięte giętkie przewody hydrauliczne w bezpośrednim sąsiedztwie operatora.

Dźwigi towarowe z obsługą

1. Przyciski sterownicze w kabinie nie są zabezpieczone przed przypadkowym wciśnięciem. To samo dotyczy przypadkowego przestawienia korby sterowej.
2. W niektórych starych dźwigach może występować brak uziemienia uzwojenia transformatora sterowego od strony cewek styczników - w przypadku podwójnego doziemienia możliwe jest pominięcie części obwodu bezpieczeństwa i np. jazda przy otwartych drzwiach.
3. Niektóre dźwigi nie posiadają przycisków STOP na kabinie i w podszybiu.
4. Brak krawężników przy otworach w podłodze maszynowni.
5. Brak drzwi kabinowych lub innych zabezpieczeń (np. kurtyny świetlne).
6. Niezamykane klapy w dachu kabiny.
7. Brak osłon elementów ruchomych (koła, przeciwwaga) - ryzyko bezpośredniego kontaktu z ruchomymi częściami (konserwator).
8. Zamek bezpieczeństwa DR2 odkręcenie dwóch wkrętów powoduje wyłączenie jego działania i możliwość jazdy kabiny przy otwartych drzwiach
9. W starych dźwigach brak oświetlenia szybu.
10. Brak kasety jazdy rewizyjnej.
11. W niektórych dźwigach brak drabinek do podszybia, utrudnione dojścia do maszynowni (np. po klamrach itp.). Brak osłony przeciwwagi, brak barierki na dachu kabiny.
12. Drewniana kabina stwarza ryzyko pożaru.
13. Nieosłonięta tablica sterowa w ciasnej maszynowni stwarza ryzyko porażenia prądem elektrycznym.

Dźwigi towarowe małe

1. W niektórych starych dźwigach może występować brak uziemienia uzwojenia transformatora sterowego od strony cewek styczników - w przypadku podwójnego doziemienia możliwe jest pominięcie części obwodu bezpieczeństwa i np. jazda przy otwartych drzwiach.
2. Brak przycisku STOP w podszybiu.
3. Brak blokady kabiny w podszybiu, brak osłon elementów ruchomych (koła, przeciwwaga) - ryzyko bezpośredniego kontaktu z ruchomymi częściami (konserwator).

 Wózki widłowe, jezdniowe podnośnikowe

1. Napisy informacyjne i ostrzegawcze na wózku w języku obcym, brak oznaczeń (piktogramów).
2. Brak sygnału ostrzegawczego włączającego się przy jeździe do tyłu, jeżeli strefa za wózkiem jest niewidoczna dla kierowcy. Dotyczy głównie wózków ze zmiennym wysięgiem oraz sporadycznie wózków o dużych udźwigach.
3. W starych wózkach elektrycznych z rozruchem oporowym silnik jazdy wózka załączany jest pojedynczym stycznikiem może wystąpić klejenie się styków – w takim przypadku kierowca nie może zatrzymać wózka za pomocą hamulca zasadniczego. Jeśli nie zdąży użyć wyłącznika awaryjnego, występuje zagrożenie wypadkiem.
4. Brak łatwo dostępnego urządzenia do wyłączenia awaryjnego na stanowisku kierowcy - dla wózków elektrycznych. Brak łatwo dostępnego urządzenia do zatrzymania silnika na stanowisku kierowcy - dla wózków spalinowych.
5. Baterie akumulatorów w wózkach elektrycznych niezabezpieczone przed wypadnięciem w razie wywrócenia wózka
6. Pokrywy podnoszone do celów konserwacyjnych niezabezpieczone przed upadkiem (bez podpórki).
7. Zagrożenie uderzeniem kierowcy w przypadku zerwania łańcucha, jeśli poprzeczka masztu lub daszek nie chronią przed uderzeniem.
8. Zagrożenie operatora przy pęknięciu przewodów hydraulicznych, jeżeli nieosłonięte giętkie przewody znajdują się w bezpośredniej bliskości operatora.
9. Dostępne nieosłonięte elementy ruchome osprzętu silnika spalinowego, jak wentylator, przekładnia pasowa, itp.
10. Brak osłony chroniącej operatora (np. przeźroczystej lub ażurowej) przy stanowisku operatora umieszczonym bardzo blisko masztu (niektóre wózki z operatorem siedzącym bokiem do kierunku jazdy).
11. Brak tzw. wyłącznika brzusznego na dyszlu wózka prowadzonego.
12. Nieosłonięty tłumik lub rura wydechowa, jeśli są dostępne (możliwe oparzenie).
13. Brak zabezpieczenia operatora w przypadku wywrócenia się wózka (np. pasy bezpieczeństwa, obudowana kabina operatora, dodatkowe podpory, konstrukcja zapobiegająca przygnieceniu operatora do podłoża przez elementy wózka, itp.).